کتابخانه‌ای که حتی یک کتاپ چاپی هم در آن پیدا نخواهید کرد

کتابخانه‌هایی که در آن‌ها خبری از کتب کاغذی نباشد دیگر آنقدرها هم دور از دسترس نیستند. دانشگاه پلی‌تکنیک فلوریدا که برای نخستین بار در پاییز سال جاری بازگشایی می‌شود، از یک ساختمان اصلی ۶۰ میلیون دلاری که توسط Santiago Calatrava طراحی شده برخوردار بوده و به یک کتابخانه مجهز است که حتی یک کتاب کاغذی هم در قفسه‌های خود نگهداری نمی‌کند.

در این کتابخانه، بجای قفسه‌های جاگیر و بزرگ کتاب، تمامی فضا به سالن مطالعه و کار اختصاص داده شده و در آن شاهد قرارگیری میزهای کار و مطالعه، و مجموعه‌ای از PCها، لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌ها هستیم که برای بهره جستنن از محتوای الکترونیکی آماده سازی شده‌اند. این مرکز به تعداد انگشت شمار دانشگاه‌هایی که طی سال‌های گذشته اقدام به تاسیس چنین کتابخانه‌ای کرده‌اند پیوسته است. این کتابخانه بجای کتاب‌های کاغذی، قراردادی اختصاصی با ناشران کتب داشته که به موجب آن، دانشجویان قادر خواهند بود به هر کتاب برای بار اول دسترسی کاملا رایگان داشته باشند. در صورتی که دانشجو به آن کتاب نیاز داشته و قصد داشته باشد آن را برای مطالعات بعدی در اختیار گیرد، سیستم کتابخانه بصورت خودکار نسبت به سفارش و افزودن آن عنوان به مجموعه‌ی دانشگاه اقدام خواهد کرد.

شکی نیست که کتب چاپی هنوز هم جایگاه ویژه‌ای در آموزش و کتابخانه‌ها دارند اما به نظر می‌رسد که دانشگاه پلی‌تکنیک فلوریدا از این نظر منحصر بفرد بوده و شیوه‌ی کتابخانه‌ی الکترونیک سازگاری منطقی با برنامه‌ی تحصیلی ارائه شده در آن دارد. این دانشگاه بصورت کلی بر روی دروس و مدارج حوزه‌ی STEM یعنی علم، تکنولوژی، مهندسی، و ریاضیات متمرکز شده است. بر کسی پوشیده نیست که محتوای این علوم بدلیل نیاز به تازگی همیشگی، در نشر دیجیتال جایگاه منطقی‌تر و بهتری در مقایسه با کتب چاپی چند ساله داشته و اطلاعات صحیح‌تر و سریع‌تری را به دانشجویان منتقل می‌کنند. البته آنچه گفته شد بدان معنا نیست که هیچ خبری از کتب چاپی در این میان نباشد. این دانشگاه از برنامه‌ی قرض دادن کتاب برخوردار است و مجموعه‌ای بالغ بر ۷۰۰۰ عنوان کتاب که اخیرا از یکی دیگر از دانشگاه‌های پلی‌تکنیک جمع‌آوری شده را در اختیار دارد. البته مدیران مجموعه هنوز در خصوص نحوه‌ی برخورد با کتب چاپی موجود تصمیم‌گیری نکرده‌اند.